Ghana – Zuid-Afrika – Ghana: het contrast.

Even terug kijken…..
De maand juni stond in het teken van Willemijn’s bezoek, het vertrek van Hester en veel regen. Na maanden zon en zweten in de zinderende hitte is wel het duidelijk dat de regentijd is aangebroken in Ghana. Regen, regen en nog eens regen…. Ik heb in 1 week nog nooit zoveel regen achter en bij elkaar gezien! De laatste week van juni regent het dag en nacht bijna aan 1 stuk door. En niet een klein beetje, maar HARD! Dat kun je zien; de straten liggen onder water (grote modderstromen dus onbegaanbaar), via dakgoten en pijpen stromen grote tonnen en emmers in een paar tellen vol (wel effectieve waterbesparing!), waterputten overstromen, de afvoer van douches (opengat in de grond) komt terug de douche in lopen en steeds groter wordende plassen water in mijn kamer (heb te weinig emmers om t water uit alle dakgaten op te vangen). Maar je kunt t ook horen, want op die metalen daken hier geeft die regen een oorverdovend lawaai, waardoor je zelfs je buurman naast je niet meer kunt verstaan. Dit betekent eigenlijk dat het hele Ghanese leven lokaal plat ligt. Geen vervoer meer te krijgen: de (motor)taxi’s en trotro’s kunnen de modderwegen niet meer trotseren en te voet stuit je vaak op een blank staande weg (lees; rivier) waardoor je om moet lopen of moet balanceren over neergelegde stenen om over te steken (dit gaat nog wel eens fout en dan sta je tot je enkels in de modder…Hmm, minder!). Geen school of werk, want je kunt elkaar gewoon weg niet meer verstaan en door stroomuitval geen computer of licht, wat lezen of huiswerk maken s’avonds in het donker ook lastig maakt. Slapen is zelfs lastig met zoveel herrie boven je hoofd. Maar er zijn gelukkig nog genoeg alternatieven, zoals; een regendans, glijden in de modder, kleren wassen in de regen, regen opvangen (volle emmers water door lege verwisselen) om je vervolgens met datzelfde koude regenwater te douchen. Ik heb regen en het gevoel van kou nog nooit zo weten te waarderen! Na zo’n koude douche of zeiknat te zijn geregend, lekker weer een lange broek en trui aan. Ondanks dat mijn broek nu een paar maten te groot is (bizar, in NL zat ie echt strak!) vindt iedereen dat ik er zo mooi uitzie in die winterkleren. Haha, zo grappig en schattig, want die kledij zijn ze gewoon niet gewend. Die ene broek en trui zou straks in Zuid-Afrika alleen niet voldoende zijn, want dat wordt ECHT kou lijden (s’nachts kan t daar gewoon vriezen…Brrr, dat is dan weer teveel van t goede!). Maar dat is dan een extra excuus om te gaan shoppen! Whaa…shoppen, uiteten, stappen + veel lekker eten, drinken en inkopen doen….wat een LUXE!! Ga ik heeel erg van genieten! :) En van mijn lieve broer en weer met Wil onze home town, Groblersdal, bezoeken. Nog een weekje….Zo VET! Nu dus een week zonder zon en zweet. Helemaal prima en ik vind het ook wel wat hebben! Eenzaam opgesloten in je kamer of knus met de kinderen onder een afdak of in een klaslokaal of dansend en glijdend in de regen. Wel lullig voor de nieuwe vrijwilliger, die nog geen zon heeft gezien sinds zijn aankomst uit Engeland (ook al niet zo’n zonnig land;) en ook maar 3,5 week, zijn zomervakantie, blijft. Toch kan ik die zon ook nog goed hebben en kan ik er zelfs na 6 maanden niet genoeg van krijgen dus vind t ook prima als die weer tevoorschijn komt. Zo’n warm, tropisch klimaat en buitenleven past toch echt goed bij mij.

Na de laatste werkzaamheden….educatieles ‘self-image’, met Sammy voor check-up naar het ziekenhuis, gezondheidsverzekering van de kinderen verlengd, overdracht groepleiderschap en Peter naar zijn nieuwe school voor Mentally Disabled in Hohoe gebracht….en na een vreemd en hectisch afscheid van de oudere kinderen (die als ik terug kom terug bij hun familie, ‘geresetteld’ moeten zijn> nieuw overheidsbeleid) en van Christian (vrijwilliger voor 4,5 mnd., die dezelfde dag van mijn vertrek met spoed opgenomen moest worden in het ziekenhuis vanwege malaria en 1 of andere bloedinfectie> nogal serieus dus!)…. was het 8 juli dan zover; weer op naar mijn andere thuis van 2 jaar geleden, Zuid-Afrika (ZA)!
Vanaf het vliegveld in Accra en weer terug in ZA begeef ik me in een voor mij fantasierijke, maar ook realistische wereld. Al die luxe, mogelijkheden en blanke mensen om me heen geven me gewoon een onwerkelijk en verdwaald gevoel. Maar het voelt ook zo bijzonder en rijk dat ik de gelegenheid krijg om deze tegengestelde werelden allebei te kunnen ervaren, zodat ik ze tegenover elkaar kan zetten. Wonen en werken in arm, primitief Ghana en gewoon even op vakantie naar het luxe kuuroord Zuid-Afrika! Van 2x per dag hetzelfde eten opgediend te krijgen (rijst, yam of akple + water), zag ik mezelf weer turen boven een menukaart, teveel lekkers en keuzemogelijkheden om een keuze te kunnen maken. En alle invloeden van de moderne tv, bladen en andere moderne communicatiemiddelen. Het was mooi en grappig om weer Zuid- Afrikaans om me heen te horen, bijv.; ‘Ek weet nie wat nie’, ‘Da maak nie saak nie’, ‘Baie dankie’ en ‘Ons kan nie klaag nie’ enz. Ik heb nog nooit zó genoten van een vliegtuigmaaltijd (buitengewoon overheerlijk!) en een vliegtuigtoilet nog nooit zó gewaardeerd, waar ik na me bommetje vol te hebben gegeten zeer dankbaar en tevreden gebruik van heb gemaakt. Echt bizar om mee te maken!
Het euforische gevoel was groot en mijn geluk compleet toen Roel ineens voor me stond toen ik de gate uit kwam lopen op Jo’burg Airport. Heerlijk om hem weer te zien en vast te kunnen houden na dik 7 maanden gemis. Hij was wat minder blij met mijn aanblik, waar ik me wel wat bij kon voorstellen, aangezien ik de hele nacht geen oog dicht had gedaan door alle gedachten, die door mijn hoofd spookte en nieuwe input. Ik zag er dus nogal moe en uitgemergeld uit en kreeg al meteen het etiket ‘anorexiepatiënt’ van hem opgeplakt. En bedankt! Maar een beetje heeft hij wel gelijk, want ik was afgelopen week in het ziekenhuis ff op de weegschaal gaan staan, die niet meer dan 60 kilo aangaf, tot mijn schrik. Oeps, dat is wel heel weinig met mijn lengte. Dus het eerste wat me hier is opgedragen en me te doen staat is; ETEN! Eten, eten en nog eens eten… Ik weet niet wat me overkomt in de supermarkt, in een pizzeria, restaurants en aan de ontbijttafel van onze op en top verzorgster/ gastvrouw, Willemijn. Alles is een intens genot! En er wordt persoonlijk op toegezien dat ik genoeg binnen krijg. Wat een geweldige broer en vriendin heb ik toch! Hun serieuze bezorgdheid voelt goed, maar doet me ook beseffen dat ik echt ff wat maatregelen moet nemen. Een nieuwe antibioticakuur , aan de Multi-vitaminen en extra groenten, fruit en vlees. Moet hier echt even gaan aansterken, want mijn zwakke gesteldheid komt hier duidelijk meer aan de oppervlakte; vermoeidheid, verkouden, griepverschijnselen, kapot haar + uitval en geen enkele koubestendigheid. Had me ook wel weer verkeken in de Zuid-Afrikaanse winter dus dacht overdag wel met hemdjes en korte broeken in de zon te kunnen lopen, maar niet dus. Met 1 vest en lange broek kan ik deze 2 weken dus niet doorkomen dus dat wordt VERPLICHT shoppen. En naast verplicht eten moet ik ook nog verplicht naar de kapper (knip de heleboel eraf, denk ik, maar daar is mijn gastvrouw +persoonlijke verzorgster> Wil het nog niet mee eens. Hihi!). Heb niet zo’n moeite met al die verplichtingen tijdens het verblijf in dit luxe kuuroord, want zo voelt het echt! Kan van alles alleen maar 200% procent genieten.

Roel en ik hebben alle tijd om heel veel bij te kletsen over al zijn bijzondere reizen en avonturen (hij heeft ineens meer reiservaring dan ik, dus deze oudere zus luistert nu vol aandacht en interesse naar haar wereldwijze broertje ;) ) en over mijn halfjaarlijkse woon- en werkervaring als onderdeel van het Ghanese leven. We verblijven samen in het luxe gastenverblijf van Sizanani Village, waar Willemijn 4 maanden woont en werkt met meervoudig verstandelijke gehandicapten kinderen. Aan de ene kant een omgeving van pure rust, weidsheid, frisse, schone lucht inclusief gratis oogverblindende zonsondergangen en luxe; echt toilet + bad, warm water, boxspring bed, elektrische apparatuur incl. wasmachine! En aan de andere kant zeer indrukwekkend en interessant om meer van dit project te zien, waar het allemaal draait om het enige kwaliteit van leven wat deze kinderen nog kunnen ervaren. Wat een bewondering voor Willemijn en de mensen die hier werken! Ik vind het zo triest om deze kinderen alleen maar te zien zitten of liggen (ze kunnen werkelijk niks en zijn gevangenen van hun eigen handicap), dat ik alleen maar medelijden zou kunnen hebben, terwijl je wel degelijk wat kan betekenen voor deze vergeten en verwaarloosde doelgroep hier. Prachtig om Wil met grote toewijding en betrokkenheid bij deze mensen en kinderen aan het werk te zien. Dit gaat je ook niet in de koude kleren zitten! Onze eerste dag werden Roel en ik meteen ondergedompeld in de werkzaamheden van die dag, want alsof ik nog niet genoeg ziekenhuizen van binnen had gezien de laatste tijd, moesten we een jongetje met gebroken been opzoeken en mee naar huis nemen. Roel werd er al meteen niet goed van, want dit was niks voor hem… Toch wel weer een bijzondere en interessante ervaring, hè broer?! ;)
Na deze vuurdoop in het leven van Willemijn in Bronckhorstspruit, ZA werd alles goed gemaakt met een heerlijk warm bad, tukje in ons boxspring bed en de eerste PIZZA + greek salade met zuidafrikaans wijntje. Whoehoe! De volgende dag meteen in de auto gesprongen om na een prachtige rit door het droge heuvelachtige landschap aan te komen in Witrivier. Overnacht in een prachtig en echt Afrikaner guesthouse (waar Wil natuurlijk weer ff een mooi prijsje had geregeld, haha!). De volgende dag de welbekende maar nog steeds oogverblindende tocht door de Blyde River Canyon (Felix, weet je t nog? Sabie, MacMac falls, God’s window, Bourke’s Luck potholes en als slagroom op t toetje; de drie rondavels!). Roel vond ook prachtig! Daarna overnacht in Hazyview om de volgende dag bij zonsopgang het Krugerpark in te rijden, op zoek naar de leeuw en het luipaard, de 2 ontbrekende in het rijtje van de Big Five, die ik nog niet in het wild heb mogen aanschouwen. Na een hele dag touren en heel veel andere mooie dieren te hebben gezien, mocht het weer niet zo zijn helaas. Ons kan natuurlik ok nie alles hebbe nie!
Met Roel terug naar township Elandsdoorn, de kliniek (Ndlovu Medical Centre), het Johan Cruijf Sport Court, het nieuwe NAAP- theater en alle mensen van 2 jaar geleden bezocht. Super leuk al die bekende en verbaasde gezichten die enthousiast uitriepen; ‘Nora!!’ Haha, ze herkende me iig nog. Roel vond het indrukwekkend om te zien en ik ook weer. Zo’n enorm groot opgezet gezondheidsproject (kliniek voor m.n. TBC + HIV/Aids behandeling, wat nog steeds een groot probleem en stigma blijkt) met alles erop en eraan (zelfs een groot WK 2010 beeldscherm!) midden in een groot township gebied. Heerlijk om weer over diezelfde weg in dat prachtige landschap te rijden. De R25, berucht om het gevaar van car hackings en ongelukken en aangezien de potholes nog groter waren geworden en stukken wegdek gewoon weg waren was het extra oppassen. Bij Guinea Feather als vanouds genoten van zelfgemaakte chips en een windhoek biertje…Mmm, echt vakantie! De laatste avond van Roel werd een goed eet- en drinkavondje in Pretoria in het favoriete News Café, een blanke Afrikaner club (echt verschrikkelijk simpel boerenvolk) en als betere afsluiter een zwarte club (wij weer als enige blanken). Wil wist alleen haar grens t.a.v. haar drankgebruik niet meer zo goed dus was het tijd om naar huis te gaan. Ons vertrouwde stekkie Blue Chilli Backbackers voldeed weer prima. Ook de volgende ochtend aangezien we moesten uitbrakken, vooral Wil met een erg slechte kater. Hierdoor en door het drukke en ingewikkelde wegennet rond Johannesburg kon een mooie Soweto tour niet doorgaan helaas. Dat bewaren we dus voor een volgende x, hè broer?! Daarna moesten we toch echt weer afscheid nemen want Roel’s wereldreis zat erop en hij vloog die dag terug naar NL. Over 5 maanden zie ik hem weer…ajjj, niet te lang over nadenken. Wil en ik hebben deze tijd goed afgesloten met een bezoek aan ons oude thuis en onze mama Sheila in Groblersdal. Natuurlijk hebben we gebraaid (ZA-bbq)en heerlijk pap met spinazie gegeten. Verrukkelijk! Lekker ouderwets bank gehangen voor de tv met een kop thee. Het voelde echt weer als thuis. Volgende dag naar Pommi (onze stamtent), de Mr. Price (nog meer shoppen!) en KFC (nog meer eten!). Ik ben echt dikker geworden dus heb goed mijn best gedaan. Als afsluiter een drankje bij Els en Cornell (oude collega’s) in hun nieuwe Lion’s Guesthouse en het weekend zat erop. De volgende dag langs de kliniek voor een bloedtest, aangezien mijn buik nog steeds niet in orde was, maar gelukkig geen bloedarmoede of HIV dus dat was goed. Wel aan een dubbele antibioticakuur gezet. Daarna weer terug naar Sizanani Village en na een heerlijke, luxe en gezellige vakantie was de tijd aangebroken om weer terug te keren naar GHANA!! Ik was helemaal uitgerust, bij- gegeten, -gedronken, -geshopt en –gekletst en ik had er weer zin in!

Na het vliegtuig te zijn uitgestapt via een looptrap ging een man op zijn knieën en kuste de grond van de landingsbaan. Weer blij om thuis te zijn! Ik lachen, maar kon zijn gevoel wel plaatsen. Ik was duidelijk ‘Back in Ghana’ en het voelde als thuiskomen. Bijna alles is dit keer herkenbaar en voelt vertrouwd, omdat ik veel (gewoontes, normen en waarden in de omgang en organisatie) nu begrijp. Het is grappig om te ervaren dat je je meteen zo kan aanpassen dat alles bijna vanzelf gaat. In alle relaxedheid en met grote lol en verbazing van de mensen om me heen, begroette ik dit fijne en ECHTE Afrikaanse land nu voor de 2e keer. HALLO…….vochtige warmte (s’avonds 22.00 uur> 27�C), drinkwaterzakjes, vriendelijke en zeer hulpvaardige mensen, ongeorganiseerde chaos, inefficiënte of onlogische werkwijze en slechte communicatie (‘I’m coming!’ en dus wachten. Je moet veel geduld hebben en vooral geen haast hebben. Zolang je beleefd en vriendelijk blijft komt alles goed. ‘Waarom racen tegen de klok?’, ‘Take Time!!’ is een veel gehoorde uitspraak.), mannen met respect en galantheid naar de vrouw, sterke trotse vrouwen, rechtstreekse en ontactische benadering (Vb.1: de eerste de beste taxichauffeur die na enkele woorden te hebben gewisseld je meteen serieus ten huwelijk vraagt en bijna echt teleurgesteld je afwijzing accepteert. Niet opdringerig of vervelend wordt, maar blijft lachen. Vb.2: mensen die vragen naar je naam, hoe het met je gaat en verder praten in hun eigen taal, omdat ze vinden dat jij hun taal moet leren), luide muziek (Celine Dion en Michael Jackson zijn erg hot) uit boxen of mobiele telefoons of gezang en geschreeuw tijdens het bidden, leven en handel op straat (iedereen probeert veelal hetzelfde te verkopen; brood, pure water, plantain chips, biscuits, soya, tandenstokjes, fan-ice etc.). En alles wordt op het hoofd gedragen. Zelfs mijn zware koffer, die tussen de mensenmassa op het busstation verdwijnt opzoek naar een geschikte trotro richting Aflao. Het is vaak vechten tussen de chauffeurs, want iedereen wil je in hun trotro of taxi. Met wat duw en trek werk, over en weer geschreeuw, genoeg assertiviteit en standvastigheid, gein en gelach, proberen ze uiteindelijk altijd het beste voor je te doen. Het komt dus altijd goed. Hihi! Het is mooi om te zien dat de algemene lage levensstandaard en armoede een eenheid creëert onder de mensen, wat een groot saamhorigheidsgevoel geeft. Mensen zijn met elkaar, helpen en zorgen voor elkaar. Zelfs in Accra ervaar ik dit al sterk, laat staan in de kleinere armere dorpjes, zoals mijn hometown Klikor in de onderontwikkelde Volta Regio…mijn thuis voor de komende 5 maanden.

Na een vermoeiende, zweterige trotrorit zat ik weer met al mijn bagage (bijna het dubbele van toen ik vertrok; nieuwe kleren + souvenirs voor de mensen en kinderen hier) op een motorbike door Agbozume-Klikor. Met een meer dan warm welkom werd ik ontvangen. Zulke echte enthousiaste reacties en blijverraste kindergezichtjes. Ik had ze echt gemist en was ook echt blij dat ik ze stuk voor stuk weer in mijn armen kon sluiten. Er was welkomstfeestje georganiseerd op zijn Ghanees; zingen, dansen, ijs en brood (wat ik had meegebracht). Ik heb kinderen nog nooit ZO blij gezien met een stukje brood (wat hier echt een luxe is)! Springend en lachend en met volle mond zeggend; dat ze nu ECHT voldaan zijn. Hier krijg ik echt tranen van in mijn ogen en maakt me weer extra bewust van de situatie, waar ik alweer zo aan gewend was. Mijn lichaam, net gewend aan het Zuid-Afrikaanse leven, moest ook weer wennen aan de grote omslag van het klimaat, het eten en de viezigheid. Het is ongelooflijk hoe snel je went aan al die luxe! Het leek wel alsof ik het wassen met de hand en schoonmaken met een bezem verleerd was en geen geduld meer heb. Maar dat komt snel genoeg weer terug, want je moet wel. Met vooral een goed gevoel en een lach begin ik hier weer aan nieuwe uitdagingen… Deze zondag (eigenlijk mijn vrije dag) stond ik alweer op de farm tussen de kinderen, die pinda’s hadden geplukt. In alle vrolijkheid en met veel lol zijn ze aan het werk en komen ze blij naar de bus, waarmee ik kwam aanrijden, gerend. De volumeknop van de radio ging open en binnen een mum van tijd stond iedereen met hun werkspullen in de hand te dansen. Dit maakt me echt gelukkig!!